Gweddi Dros Ardal: Powys

Paul Smethurst

Wrth yrru’r wyth deg milltir neu fwy ar hyd yr A470 o Merthyr Tudful i Ddinas Mawddwy rydych wedi gweld cynrychiolaeth dda o Powys. Er mai dim ond trwy gyfran fach o ddwy fil milltir sgwâr y sir y byddwch chi wedi teithio, mae bron pob agwedd ar ei chymeriad unigryw i’w gweld ar y daith honno. Mae’r A470 yn dod allan o gefngwlad y dyffrynnoedd diwydiannol gynt yn y de i’r hyn a elwir weithiau’n ‘Anialwch Gwyrdd’ y gogledd; mae’n ymdroelli o’r gororau yn y dwyrain i’r Fro Gymraeg i’r gorllewin. Byddwch yn gyrru trwy (ac yn osgoi!) rhai o brif drefi Powys. A byddwch yn troelli trwy nifer dirifedi o bentrefi a phentrefannau llai gyda'u Tafarndai, Ysgolion a Chapeli… mae llawer bellach yn ymddangos fel pe baent yn perthyn i dudalennau llyfr hanes. Byddwch hefyd yn cael eich taro gan fawredd anhygoel ac anghysbell yr ehangder tir (prin ei boblogaeth) hwn yng nghanol Cymru. Dyna a welwch chi, ond beth mae Duw yn ei weld… a beth allai fod yn ei wneud yn y lle hwn?

Mae'r nefoedd yn dal i ddatgan gogoniant Duw. Ychydig yn unig o'r rhai sy'n byw yma sydd wedi methu â'i glywed yn sibrwd ar ryw adeg trwy Ei greadigaeth. Mae rhai, ar hyn o bryd, yn anwybyddu neu'n camddehongli'r sibrwd hwn. Ond i eraill, mae'n sbarduno dyhead i glywed mwy. Mewn gwahanol rannau o'r Sir, mae Cristnogion yn ailddarganfod sut i ddefnyddio'r trysorau gweledol anhygoel hwn o'n tirwedd syfrdanol i gyfeirio pobl at Dduw'r greadigaeth sydd wedi datgelu ei hun yn llawn yn Iesu.

Wrth i chi basio nifer o gapeli ac eglwysi gwag sy’n llenwi priffyrdd a ffyrdd cefn Powys, mae'n hawd anghofio mai’r Sir yma oedd man geni y Deffroad Efengylaidd Mawr yng Nghymru’r ail ganrif ar bymtheg. Gellir maddau i ni hefyd am anghofio natur radical symudiad Ysbryd Duw ar y pryd. O bregethu’r Efengyl y tu allan i adeiladau’r Eglwys i ddisgyblu credinwyr y tu mewn i gartrefi pobl, mae gwersi i’w dysgu. Ac mae pob Duw sy’n byw yma heddiw yn parhau i ddysgu! Mae rhai cymunedau bywiog o Gristnogion yn parhau i addoli ac yn tystio i Iesu yn eu hadeiladau, a’r rhain yn aml wedi'u lleoli yn nhrefi mwya'r sir. Ond hefyd, mae cydnabyddiaeth bod Duw hefyd yn symud Ei bobl tuag at rannu'r Newyddion Da mewn ffordd fwy lleol, perthynol a phersonol. Mae cymunedau o Gristnogion yn cael eu plannu mewn ffyrdd newydd ac mewn lleoedd newydd. Yn ogystal, mae Duw yn anfon pobl penodol i arloesi Ei waith yn gyd-destunol ymhlith grwpiau penodol o bobl. Yn araf, yn aml yn dawel, mae Duw yn gwneud pethau newydd yma ym Mhowys.

Ac eto mae'r heriau'n parhau'n aruthrol. Mae Powys yn sir sy'n wynebu dyfodol ansicr iawn i'w heconomi wledig yn bennaf. O ganlyniad, mae Powys yn wynebu'r mudo ieuenctid uchaf yn unrhyw le yng Nghymru. Mae anghenion poblogaeth sy'n heneiddio yn aml yn cael eu rhwystro gan gyfyngiadau sector gofal sydd dan bwysau cynyddol. Mae ffermwyr gweithgar yn parhau i geisio llywio eu ffordd trwy faterion cyfoes cymhleth a newidiol.

Os yw'r A470 yn cynnig microcosm o Bowys i'r teithiwr craff, awgrymaf ei bod hefyd yn cynnig trosiad trawiadol. Nid yw'r daith ar hyd yr A470 byth yn gyflym ac anaml y mae'n cynrychioli y pellter byrraf rhwng dau bwynt; felly y mae'n ymddangos i gynifer sy'n ceisio gwasanaethu Duw yn y Sir heddiw. Eto, i'r rhai sydd â llygaid i weld, boed yn un o'r nifer o ffermydd anghysbell sydd prin yn weladwy neu'r gwahanol trefni a phentrefi ar y ffordd, mae yna bobl y mae Duw yn eu gweld, ac yn eu caru; y mae wedi marw drostynt.